Grunobuurt - Ontwikkeling Nelf-terrein

Ontwikkeling Nelf-terrein

Gegevens: Laatst bijgewerkt op woensdag 13 november 2024 18:30; Geschreven door Harald Veldman

Nijestee bouwt de komende jaren nog een aantal nieuwe woonblokken in Grunobuurt Noord. En dan is er nog één plekje over: het Nelf-terrein. Dit stukje Grunobuurt Noord is niet in bezit van Nijestee, maar eigendom van de gemeente Groningen. Vanwege de ligging – nabij centrum, Hoofdstation (en ‘nieuwe Oosterpoort’?), Stadspark en uitvalswegen – zou het Nelf-terrein een aantrekkelijke plek voor projectontwikkelaars kunnen zijn.

UPDATES NOVEMBER 2024

Het grootste deel van de bodem van het Nelf-terrein is al gesaneerd, maar een klein deel moet nog. Eind 2024 wordt duidelijk wanneer de gemeente Groningen dit gaat uitvoeren.
6 november 2024 overleggen bestuurders uit de drie noordelijke provincies in Den Haag met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de Lely- en de Nedersaksenlijn. Ze krijgen te horen dat er geen vervolgonderzoek naar deze twee nieuwe spoorlijnen gestart zal worden. De Groningse commissaris van de Koning René Paas: "Er is geen overeenstemming en daar zijn we teleurgesteld en verbaasd over." Provincie Groningen is 'diep teleurgesteld'.
Voorlopig geen Lelylijn dus, of misschien wel nooit. Gaat Pantograaf dan toch gebouwd worden? En hoe hoog wordt dat gebouw dan? (zie update juli 2024).

UPDATE SEPTEMBER 2024

Komt er toch een Lelylijn? Zo ja, dan komt de spoorlijn langs het Nelf-terrein en dan moet er voldoende ruimte zijn. Bij onderdoorgang Paterswoldseweg is al rekening gehouden met een extra spoor. Dinsdag 24 september 2024 wordt bekend dat de gemeente voorlopig ook ruimte vrijhoudt op het stuk Nelf-terrein bij de Zaanbrug: Lelylijn lijkt ver weg, maar Groningen schrapt er wel alvast een nieuw gebouw voor – OOGtv.nl

UPDATE JULI 2024

Medio 2024 verscheen Handboek Hoger Bouwen 2024 Gemeente Groningen (pdf). In dit handboek staan een aantal vuistregels waaraan hoogbouwprojecten moeten voldoen. Er wordt bijvoorbeeld ingegaan op vragen als wanneer is hoogbouw een goed idee en wanneer kunnen er beter lagere gebouwen gebouwd worden? En: hoe bepaalt de gemeente dat?
In het handboek wordt het noordelijke deel van de Grunobuurt ingedeeld bij het 'compacte basismilieu' (p.38-39). In dit basismilieu bouw je volgens de visie van het handboek 5 tot 7 woonlagen (tot maximaal 20 meter – zie p.105). Dat is in overeenstemming met de tot nu toe gebouwde woonblokken. Maar voor zover bekend mag Pantograaf 11 etages hoog worden. Is dat nu te hoog volgens het handboek? De tijd zal het leren.

UPDATE APRIL-DECEMBER 2023

Begin april 2023 is duidelijk geworden wat er met het Nelf-terrein gaat gebeuren: er komen woningen, commerciële ruimtes en kantoren. Op de afbeelding hieronder staan drie gele gebouwen. Ze zijn geel gemarkeerd omdat ze op het voormalige Nelf-terrein staan. Rechtsboven, de hoogbouw, tot 11 etages hoog, wordt Pantograaf. Daaronder een stukje van woonblok Tender. Het gele blok links is een gedeelte van woonblok Couchette.

Nieuwbouw op het Nelf-terrein. Geel gemarkeerd zijn (gedeeltes) van nieuwbouw die op het Nelf-terrein komen.

Wat eraan vooraf ging

Wat gaat er met het Nelf-terrein gebeuren?

In het Bestemmingsplan Oud Zuid van de gemeente Groningen is de invulling van het Nelf-terrein opengehouden door 'een wijzigingsbevoegdheid op te nemen naar de bestemming woondoeleinden en/of kantoren’. Er is dus van alles mogelijk, maar voor zover de redactie van Grunobuurt.nl weet, heeft alleen Nijestee tot nu toe openlijk interesse getoond in het Nelf-terrein. In het bidbook ‘Nijestee biedt [nieuwe] ruimte’ – de kaarten op tafel (juni 2017) zegt Nijestee:

“Voor de gehele Grunobuurt ligt een stedenbouwkundig plan. De eerste blokken zijn al volgens dat plan uitgevoerd. Wij zouden ook de ontwikkeling van het NELF-terrein volgens stedenbouwkundig plan willen invullen.
[…]
Wij willen dat ook dit deel van de buurt divers wordt wat betreft woningtypes en bewoners. Met het aantal woningen dat hier volgens het stedenbouwkundig plan plaats kan krijgen, is die mix aan segmenten goed mogelijk i.s.m. derden. Wij zouden hier de sociale woningbouw willen realiseren.”

Stedenbouwkundig plan

Hieronder staat een kaart uit het stedenbouwkundig plan. Helaas is de datum van dat plan niet bekend, maar het zou gaan om een plan van 'tig jaar geleden'. De bouwblokken zoals die nu gebouwd worden in Grunobuurt-Noord, zijn hierop al aangegeven. De namen, nummers en letters zijn door de redactie toegevoegd.

Nummer 1 op de kaart is de in april 2020 opengestelde 'verlengde Koeriersterweg', nummer 2 is het Hoornsediep. A en B zijn de twee huizenblokken die de sloop in Noord overleefd hebben, omdat ze in particulier bezit zijn.

De woonblokken Couchette, Pantograaf en Tender zijn deels aangegeven met dikke lijnen en deels met dunne lijnen. De dikke lijnen geven aan dat deze gedeelten gebouwd worden op grond van Nijestee. De dunne lijnen geven de ambitie van Nijestee aan op het Nelf-terrein, grond die in bezit is van de gemeente. De ambitie om de woonblokken door te trekken naar het Nelf-terrein, staat beschreven in het bidbook uit 2017.

Op de kaart is te zien dat de bestaande twee huizenblokken A en B waarschijnlijk omsloten worden door flinke bouwblokken. Ook interessant is terrein C. De wegen ten noorden en oosten lijken te zijn vervallen. Wat rest is een aardig stukje grond waarover Nijestee in het bidbook geen expliciete ambitie uitspreekt, maar waar volgens onze bron een gebouw van maar liefst elf verdiepingen hoog zou mogen komen.
September 2024 wordt bekend dat het gebouw op terrein C (voorlopig) vervalt in verband met de mogelijke komst van de Lelylijn.

Stedenbouwkundig plan Grunobuurt-Noord. Datum onbekend.

- A = huizenblok aan de Paterswoldseweg, bij de onderdoorgang. Oudbouw, particulier bezit.
- B = huizenblok aan het Hoornsediep. Oudbouw, particulier bezit.
- C = braakliggend terrein tussen spoor, Hoornsediep en ‘verlengde Koeriersterweg’.
  Volgens onze bron (april 2020) zou hier volgens het stedenbouwkundig plan een gebouw van maximaal elf verdiepingen hoog mogen komen ('blok 0').
- 1 = ‘verlengde Koeriersterweg’, opengesteld april 2020.
  Op Google Maps heet deze weg kortweg 'Koeriersterweg'.
- 2 = Hoornsediep
- Couchette t/m Tractie = zes nieuwbouwblokken in Grunobuurt-Noord.

Bestemmingsplan

Zoals gezegd houdt de gemeente voor zover wij weten tot nu toe alle opties open: woningen of kantoren. Of een mix van beide. In het Bestemmingsplan staat het zo:

Toekomstige ontwikkeling Nelf-terrein

Door ontwikkeling van het Nelf-terrein kan het aantal woningen en/of kantoren significant toenemen. Uit het veiligheidsonderzoek voor het stedenbouwkundig plan voor de Grunobuurt-Noord blijkt dat door deze ontwikkeling het groepsrisico toeneemt. De mate waarin het groepsrisico stijgt is afhankelijk van de wijze van invulling. Momenteel is nog onzeker wanneer de voorbereidingen voor deze ontwikkelingen zullen starten en ook is de wijze van invulling van het gebied nog niet zeker. De resultaten van het genoemde veiligheidsonderzoek en het advies van de brandweer dienen als input bij de voorbereiding van de ontwikkeling van het Nelf-terrein. Daarnaast dient Prorail te worden betrokken bij de planvorming. Vanwege de onzekerheden met betrekking tot het Nelf-terrein is ervoor gekozen om een wijzigingsbevoegdheid op te nemen naar de bestemming woondoeleinden en/of kantoren. Hierdoor wordt de vestiging van risicovolle inrichtingen op deze locatie in de toekomst voorkomen. Aan deze wijzigingsbevoegdheid zijn regels verbonden. De bevoegdheid kan alleen worden toegepast indien, naast allerlei andere randvoorwaarden, aan de op dat moment geldende grens- en richtwaarden voor het plaatsgebonden risico en het groepsrisico wordt voldaan.
Uit: Bestemmingsplan Oud Zuid, versie geconsolideerd, oktober 2017/19, gemeente Groningen, p.85

In 2007 heeft 'Het Wilde Klubje' – de inmiddels opgeheven bewonersvereniging uit Grunobuurt-Noord – bezwaar gemaakt tegen de wijzigingsbevoegdheid. Zij zagen liever meteen een definitieve bestemming voor het Nelf-terrein: